MPV (mean platelet volume) u krvi je pretraga koja nam govori o veličini trombocita. Veličina trombocita mjera je njihove funkcionalnosti.

Trombociti – krvne pločice

Trombociti (krvne pločice) su stanice koje sudjeluju u koagulaciji krvi (zgrušavanju).

U kompletnoj krvnoj slici radi se:

• broj trombocita,
• PDW (raspodjela trombocita po volumenu),
• MPV (prosječni volumen trombocita).

Trombociti – referentne vrijednosti

Normalne vrijednosti broja trombocita

Muškarci i žene

158-424 109/L

Trombocitopenija

Manjak trombocita (trombocitopenija), odnosno MPV u krvi ispod normale uzrokuje povećanu sklonost krvarenju. Gubitak trombocita u krvi ili njihova pojačana razgradnja dovodi do smanjenja broja trombocita.

Sniženi trombociti vide se u brojnim stanjima:

• liječenje kemoterapijom,
• maligni tumori,
• leukemije,
• neke vrste anemija,
• hepatitis C i HIV,
• alkoholizam,
• autoimuna trombocitopenija,
• bakterijemija,
• idiopatska trombocitopenična purpura,
• hemolitičko-uremijski sindrom,
• lijekovi (heparin, antikonvulzivi),
• trudnoća.

Saznajte više: Trombocitopenija – uzroci, simptomi i liječenje

Trombocitoza

Višak trombocita (trombocitoza) izaziva pojačano zgrušavanje krvi i može dovesti do stvaranja krvnog ugruška (tromba) u kardiovaskularnom sustavu.

Povećani trombociti vide se kod sljedećih stanja:

• akutna krvarenja,
• alergijske reakcije,
• maligni tumor,
• kronično zatajenje bubrega,
• ekstenzivno vježbanje,
• srčani udar – infarkt miokarda,
• infekcije,
• manjak željeza,
• manjak vitamina,
• splenektomija (odstranjenje slezene),
• hemolitička anemija,
• upale (poput reumatoidnog artritisa, celijakije, upalnih bolesti crijeva),
• opsežne operacije,
• pankreatitis – upala gušterače,
• trauma,
• opekline.

Saznajte više: Trombocitoza – uzroci, simptomi i liječenje

MPV – prosječni volumen trombocita

Ova krvna pretraga se čini u rutinskoj obradi krvi, kao dio kompletne krvne slike (KKS).  

Cijena nalaza kompletne krvne slike je 50 kn.

Pretraga se izvodi vađenjem krvi iz periferne vene. Možete osjetiti lagano peckanje pri ubodu igle. Nakon vađenja krvi, pritišćite vaticu na mjestu uboda kako bi spriječili razvijanje hematoma.

Ne trebate se posebno pripremati za ovu pretragu.

Kada organizam proizvodi više trombocita, koštana srž otpušta u krv veće, nerazvijene trombocite. Tako MPV test može razlikovati je li manjak trombocita uzrokovan smanjenom proizvodnjom u koštanoj srži ili je povećana razgradnja trombocita.

MPV se možete upotrijebiti za uzrok trombocitopenija.

• Veliki makrotrombociti (visok MPV) prisutni su kada je stvaranje trombocite smanjeno (npr. autoimuna trombocitopenična purpura).
• Mali trombociti (nizak MPV) karakteristični su za trombocitopenije uzrokovane greškom u koštanoj srži.

MPV – referentne vrijednosti

Normalan MPV nalaz u krvi

Muškarci i žene

6,8 – 10, 4 fL

MPV u krvi iznad normale

Primarna uloga trombocita je u zgrušavanju krvi i oni mogu uzrokovati nastajanje aterosklerotskog plaka.

Saznajte više: Ateroskleroza – uzroci, simptomi i liječenje

Povišen MPV u krvi znači da je volumen trombocita u krvi povećan. Povećani trombociti imaju veću predispoziciju stvaranja krvnog ugruška (tromba). Tromb u krvnoj žili srca (koronarna krvna žila) je uzrok nastajanja infarkta miokarda (srčanog udara).

Povišen MPV tako predstavlja rizični faktor za nastajanje akutnog koronarnog sindroma – infarkta miokarda i nestabilne angine.

Kontrola rizičnih faktora u bolesnika s kardiovaskularnim rizikom način je kontrole bolesti.

Osim povišenog MPV u krvi, rizični faktori za nastajanje koronarne bolesti srca su:

• pušenje,
• arterijska hipertenzija,
• hiperlipidemija, hiperkolesterolemija.

Ako ste pušač i imate povišen MPV u krvi, prestanak pušenja Vaša je metoda liječenja!

MPV je viši kada se u tijelu događa pojačana razgradnja trombocita jer tada koštana srž u krv otpušta i mlađe, veće trombocite.

Povišen MPV u krvi može se vidjeti u sljedećim stanjima:

• nasljedni poremećaji (Bernard – Soulier sindrom, May-Hegglin anomalija),
• talasemije,
• mijelodisplastični sindrom,
• upalne bolesti crijeva,
• autoimuna trombocitopenična purpura.

MPV povišen u trudnoći

MPV u trudnoći može biti povećan te takve trudnice moraju biti redovno kontrolirane zbog rizika od nastanka preeklampsije.

Preeklampsija je trudnoćom izazvano povišenje arterijskog tlaka (hipertenzija) te proteinurija (proteini prisutni u mokraći).   Preeklampsija se razvija poslije 20. tjedna trudnoće u 3 do 7% trudnica.

Eklampsija je stanje kada trudnica s preeklampsijom razvije opće konvulzivne napadaje. Eklampsija se razvije u 1/200 trudnica s preeklampsijom. Neliječena eklampsija je obično smrtonosna.

Saznajte više: Preeklampsija i eklampsija – uzroci, simptomi i liječenje

MPV u krvi ispod normale

Nizak MPV u krvi pokazuje da prikupljena krv ima manje trombocita nego normalno. Gubitak trombocita u krvi dovodi do nedostatne koagulacije (zgrušavanja krvi).

Ako Vaše tijelo ima MPV u krvi ispod normale, to znači da će svaka ozljeda uzrokovati teže krvarenje (jer nema dovoljno trombocita da ga brzo zaustave). 

Nakon prvog menstrualnog krvarenja (menarhe), djevojčice imaju niži MPV što je za njih normalno.

Neonatusi također imaju nizak MPV u krvi.

Uzroci niskog MPV u krvi:

• krivo uzet uzorak krvi,
• HIV i ostale virusne infekcije,
• kemoterapija,
• lijekovi poput heparina,
• hipersplenizam, splenomegalija – povećana aktivnost slezene,
• aplastična anemija,
• lupus,
• reumatoidni artritis,
• leukemija,
• sepsa,
• genetski poremećaji (Wiskott-Aldrich sindrom).

Kada je MPV izrazito nizak govorimo o trombocitopeniji.

Simptomi sniženog MPV u krvi:

• produljeno krvarenje nakon ozljede,
• krvarenje iz nosa,
• male crvene točkice po koži,
• lako nastajanje modrica.

MPV se nikada ne gleda samostalno već u korelaciji s drugim nalazima krvne slike.

• kks
• kompletna krvna slika
• krvne pločice
• krvne pretrage
• mpv u krvi
• nizak mpv
• trombociti
• trombocitopenija
• trombocitoza