Stenoza pilorusa jedna je od najčešćih dijagnoza koje zahtijevaju kirurški tretman kod novorođenčadi i dojenčadi. U toj bolesti dolazi do hipertrofije (zadebljanja) kružnog sloja piloričnog sfinktera, odnosno mišića koji okružuje prolaz iz želuca prema tankom crijevu. Njegovim zadebljanjem dolazi do sužavanja prostora između želuca i tankog crijeva, što otežava put kojim bi hrana trebala prolaziti u procesu probave. Problemi se najčešće javljaju od 2. do 4. tjedna života, no mogu se javiti i kasnije. 

Stenoza pilorusa – uzrok

Uzroci stenoze pilorusa nisu poznati, ali genetski i okolišni čimbenici mogu igrati ulogu. Stanje obično nije prisutno pri rođenju i vjerojatno se razvija nakon toga. Stenoza pilorusa kod djece najčešće se razvija uslijed sljedećih rizičnih faktora:

• spol – stenoza pilorusa češće se viđa kod dječaka, osobito kod prvorođene djece, nego kod djevojčica (čak 4 – 8 puta).
• prerano rođenje – stenoza pilorusa češća je kod prerano rođenih beba 
• obiteljska povijest – studije su otkrile češću pojavu ovog poremećaja među određenim obiteljima; stenoza pilorusa razvija se kod 20 % muških potomaka i 10 % ženskih potomaka majki koje su imale to stanje
• pušenje tijekom trudnoće – može gotovo udvostručiti rizik od stenoze pilorusa
• rano liječenje antibioticima – novorođena djeca koja su dobila antibiotike u prvim tjednima života imaju povećan rizik od razvoja stenoze pilorusa; osim toga, bebe rođene od majki koje su uzimale antibiotike u kasnoj trudnoći mogu imati povećan rizik od ovog stanja
• hranjenje bočicom – neke studije sugeriraju da hranjenje bočicom, umjesto dojenja, može povećati rizik od stenoze pilorusa; većina ljudi koja je sudjelovala u tim istraživanjima koristila je zamjensko, a ne majčino mlijeko, pa nije jasno je li povećani rizik povezan s mlijekom ili mehanizmom hranjenja bocama.

Stenoza pilorusa – simptomi

Hipertrofična stenoza pilorusa relativno je često stanje s pojavljivanjem kod jednog u 300 novorođenčadi. Kad je u pitanju stenoza pilorusa kod beba, simptomi počinju kada su bebe stare oko 2 – 8 tjedana. Dojenčad s piloričnom stenozom može dobro jesti, ali ima ove simptome:

• povraćanje u projektilu (snažno povraćanje) – obično u roku od pola sata do sat vremena nakon jela, mlaz je eksplozivan i može dostići i jedan metar udaljenosti
• bol u trbuhu
• dehidracija
• glad nakon hranjenja
• razdražljivost
• male stolice ili njihov izostanak
• mršavljenje
• kontrakcije želuca – kontrakcije koje se mreškaju preko gornjeg dijela trbuha bebe ubrzo nakon hranjenja, ali prije povraćanja; to je uzrokovano želučanim mišićima koji pokušavaju prisiliti hranu kroz suženi pilorus.

Stonoza pilorusa – iskustva

Većina beba sa stenozom pilorusa izgleda inače zdravo. Roditelji možda neće primijetiti da nešto nije u redu dok bebe ne dehidriraju ili ne postanu pothranjene. Postoji mogućnost pojave žutice, kada koža i bjeloočnice postanu žute. 

Mnoge bebe malo ispljunu nakon jela. To je uobičajeno i obično nema razloga za brigu. Snažno ili bolno povraćanje tipa projektila znak je ozbiljnijeg problema. Razgovarajte sa svojim liječnikom ako vaše dijete često povraća nakon jela.

Pročitajte članak “Povraćanje kod djece – uzroci, simptomi i liječenje“.

Stenoza pilorusa – liječenje

Stenoza pilorusa kod novorođenčeta dijagnosticira se detaljnom anamnezom i fizikalnim pregledom djeteta kojim se može otkriti kvržica u obliku masline prilikom pregleda trbuha. To je hipertrofični pilorični sfinkter. Valne kontrakcije ponekad mogu biti vidljive pri pregledu trbuha, često prije nego što dijete počne povraćati.

Liječnik također može preporučiti:

• krvne pretrage za provjeru dehidracije i neravnoteže elektrolita 
• ultrazvuk za pregled pilorusa i potvrdu da postoji stenoza pilorusa kod beba
• rendgenske snimke probavnog sustava.

Stenoza pilorusa liječi se operativno. Postupak (piloromiotomija) često je zakazan istog dana kada se postavi dijagnoza. Ako je dijete dehidrirano ili ima neravnotežu elektrolita, prije operacije se nadoknade tekućina i elektroliti.

U piloromiotomiji kirurg reže samo vanjski sloj zadebljanog mišića pilorusa, dopuštajući unutarnjoj sluznici da se ispupči. To otvara kanal za prolazak hrane u tanko crijevo. Piloromiotomija se radi pomoću minimalno invazivne kirurgije. Vitki instrument za gledanje (laparoskop) umeće se kroz mali rez u blizini bebinog pupka. Oporavak od laparoskopskog zahvata je brži od oporavka od tradicionalne operacije, a postupak ostavlja manji ožiljak. 

Pročitajte i članke:

• Kalendar dohrane – kada uvesti krutu hranu kod beba?
• Žutica kod novorođenčadi – zašto se javlja i što napraviti?

• iskustva
• piloromiotomija
• rizični faktori
• simptomi
• stenoza pilorusa
• stenoza pilorusa kod djece
• stenoza pilorusa kod novorođenčeta

Učitaj više izvora