Paronihija je akutna upala tkiva (može biti i kronična), odnosno infekcija u području oko nokta. Akutna paronihija najčešće može biti  uzrokovana bakterijama (Staphylococcus aureus ili streptokoki) ili gljivicama (rjeđe).

Bakterije u kožu oko nokta mogu prodrijeti prilikom nastanka traume te eventualno nakon nastanka traume ako područje razdora nije tretirano dezinfekcijskim sredstvom koje bi spriječilo infekciju.

Mikroorganizmi ulaze kroz razdor epidermisa (sloja kože) koji je nastao uslijed zanoktice, traume ležišta nokta, gubitka kožice ili kroničnog nadražaja.

Candida (gljivica) može uzrokovati kroničnu infekciju koja se postepeno razvija i manje je bolna. Gljivice se teško liječe čak i nakon primjene dužih terapija.

Važno je spomenuti kako paronihija ima svoje žrtve. Osobe koje grizu nokte ili sišu prste izvrsni su kandidati za razvoj paronihije. Paronihija se može javiti i na nogama gdje infekcija obično započinje na uraslom noktu. U dijabetičara i osoba s perifernom vaskularnom bolesti paronihija može ugroziti ekstremitet, ili pak dovesti do amputacije. 

Paronihija – uzroci

Paronihija najčešće nastane nakon sljedećih radnji:

• nakon ozljedi,
• rezanje noktiju ili manikure,
• čupkanje okolne kožice,
• kronični nadražaj (npr. deterdženti),
• držanje ruka dugo vremena u vodi.

Paronihija se počinje razvijati uz rub nokta. Bolest počinje kao lagano crvenilo (eritem) koje se postepeno pojačava te na kraju dolazi do tkiva. Očituje se tijekom nekoliko sati ili dana uz dodatno javljanje topline na području oko nokta i edema (otekline). Uz rub nokta, a ponekad i ispod njega pojavljuje se gnoj.

Paronihija kod djece nije neuobičajena. Paronihija kod djece se javlja kao posljedica prodiranja bakterija kroz male i nevidljive ozljede kože. Bakterije koje prodiru kroz kožu zapravo su sastavni stanovnici kože.

Svakodnevne aktivnosti kod djece kao što je igra u pijesku ili na zemlji odnosno bilo kakvo prljanje ruku može uzrokovati infekciju kod djece. Paronihija se može pojaviti više puta u životu.

Djeci je potrebno pažljivo rezati nokte, upozoravati da ne grizu nokte te da ne trgaju zanoktice. Dobra higijena je pola zdravlja.

Paronihija – simptomi

Kod akutnih infekcija nabor nokta otekne i pocrveni te se duž nokta zna razviti gnojna upala. Kod kroničnih infekcija su simptomi slični, ali nisu toliko izraženi kao kod akutnih.

Koža oko noktiju je uobičajeno inficirana, a područje oko nokta nije zaštićeno pokožicom (epidermisom) što uzrokuje deformaciju nokta. U nekim slučajevima nokte zahvati gljivična infekcija zbog koje su nokti skloni razvoju zadebljanja i promijeni boje.

Opći simptomi paronihije su: bol, toplina, eritem (crvenilo) i edem (oteklina nabora nokta).
Također, često je inficirana koža oko nekoliko noktiju.

Paronihija – komplikacije

Kod paronihije je važno zapamtiti da je uglavnom riječ o maloj ozljedi koja, ako se pravilno ne liječi, lako može dovesti do izrazito jake upale.

Ponekad je čak potrebna i kirurška intervencija. Stoga, osobe koje često oštećuju ruke tijekom svog posla, dijabetičari te osobe na imunosupresivnoj terapiji (omogućuju preživljavanje transplantiranih organa) bi posebno trebale paziti na njegu ruku.

Bakterije koje prodiru pod nokat mogu biti izrazito opasne, a ako prodru u krv mogu uzrokovati sepsu odnosno otrovanje krvi (posljedica bakterijskih infekcija).

U nastavku možete pogledati fotografije paronihije kako biste lakše mogli otkriti je li paronihija i vaš problem. 

Paronihija i dijabetes

Kao što je već ranije spomenuto, osobe koje boluju od dijabetesa sklone su raznim virusnim, bakterijskim i gljivičnim infekcijama. Paronihija je jedna od infekcija kojima su dijabetičari također izloženi.

Razvoj paronihije kod dijabetičara ovisi o razini glukoze u krvi, drugi čimbenici vezani su većinom uz poremećaj mikrocirkulacije i staničnog imunološkog sustava.

Gljivične infekcije većinom se manifestiraju kao infekcije noktiju ili okolnog tkiva. Nerijetko se dijabetičari zbog pretjerane razorenosti tkiva moraju suočiti s amputacijom. U nekim slučajevima je amputacija jedina opcija kojom se može zaustaviti daljnje širenje infekcije.

Paronihija na nogama često započinje kao infekcija na uraslom noktu. Na nogama dijabetičara može dovesti do gubitka ekstremiteta, odnosno amputacije. Stoga je paronihiju na nogama kod dijabetičara potrebno posebno nadzirati.

Više o dijabetesu doznajte u našem članku – Dijabetes tip 1 – uzroci, simptomi i liječenje!

Paronihija – liječenje

U početnoj fazi paronihije moguće je i koristiti samo protuupalne kreme koje sadrže antibiotike (antistafilokokni antibiotik). Koriste se i topli zavoji ili oblozi.

U slučaju da je infekcija kronična, liječnik će uglavnom propisati kremu protiv gljivica kojom treba namazati zahvaćeni nokat odmah nakon pranja ruku.

Ponekad liječnik inficirano mjesto drenira, odnosno čisti istiskivanjem gnoja ili se drenira cijelo razmekšano područje. Skalpelom se napravi mali rez na džepu infekcije, odnosno na apscesu.

Prije bilo kojeg od ovih tretmana potrebno je izvršiti liječnički pregled (fizikalni) kako bi se utvrdilo koja je metoda učinkovitija.

Želite li si u međuvremenu ublažiti stanje, postoje neki prirodni lijekovi o kojima više možete pročitati ovdje.

Paronihiju je najlakše spriječiti adekvatnom zaštitom i njegom ruku.

• bakterije
• bakterijska infekcija
• crvenilo
• gljivice
• gljivične infekcije
• njega noktiju
• paronihija
• protuupalne kreme